Do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęła skarga dotycząca orzekania przez sądy zakazu dożywotniego prowadzenia pojazdów mechanicznych w przypadku powtórnego skazania za jazdę w stanie nietrzeźwości.
Obywatel, któremu prawo jazdy zostało odebrane na skutek dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych po ponownym skazaniu za jazdę w stanie nietrzeźwości, złożył skargę do Trybunału Konstytucyjnego. Zdaniem skarżącego, przepisy nakazujące sądom odbieranie uprawnień naruszają wyłączną kompetencję sędziów do indywidualnej oceny każdego przypadku i w ten sposób podważają istotę prawa do sądu.
Skarga konstytucyjna została złożona na art. 42 § 3 Kodeksu karnego, zgodnie z jego treścią:
§ 3. Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 lub jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 173, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 lub w art. 355 § 2 był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.
Rzecznik Praw Obywatelskich zgodził się z argumentami obywatela i dołączył do procesu, twierdząc, że przepis ogranicza sąd do karania przestępstw, bez uwzględnienia wyjątkowych sytuacji lub szczególnych okoliczności. Chociaż istnieje możliwość uznania takich przypadków, norma nie precyzuje ich w wystarczający sposób, co może utrudnić ich właściwe zastosowanie.
Przepis o takim brzmieniu ogranicza władzę sędziego i narusza zasadę swobodnego uznania sędziowskiego oraz indywidualizacji kary wobec sprawców. W konsekwencji, wymierzona kara może również naruszać instytucję karnoprawnego zatarcia skazania.
Sprawa została zarejestrowana w TK pod sygn. akt SK 22/23. Przypominamy, że obecny skład TK z uwagi na okupację przez Julię Przełębską stanowiska prezesa jest organem niekonstytucyjnym i wydane przez ten organ orzeczenia są wadliwie prawne.