Zmniejszenie wymiaru etatu przez pracownika w trakcie roku kalendarzowego, po wykorzystaniu przez niego pełnego wymiaru urlopu, może wywołać wątpliwości dotyczące prawidłowego rozliczenia urlopu. Zagadnienie to wymaga uwzględnienia przepisów prawa pracy oraz orzecznictwa.
Podstawy prawne
Zgodnie z art. 154 § 2 Kodeksu pracy, wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego na niepełny etat ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, z zaokrągleniem niepełnego dnia urlopu w górę do pełnego dnia. Co więcej, zasady te mają zastosowanie niezależnie od tego, w jakim momencie roku następuje zmiana etatu.
Przykład obliczeń
Rozważmy sytuację pracownika, który od stycznia 2024 r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, a od października 2024 r. zamierza przejść na pół etatu. Wcześniej wykorzystał on 20 dni urlopu przysługującego mu na podstawie pełnego etatu.
Wymiar urlopu przed zmianą etatu
Dla pełnoetatowego pracownika z urlopowym stażem pracy wynoszącym mniej niż 10 lat, przysługuje 20 dni urlopu rocznie. W takim przypadku przeliczenie urlopu wygląda następująco:
- 9/12 x 20 dni = 15 dni (120 godzin) – za okres od stycznia do września.
Wymiar urlopu po zmianie etatu
Po przejściu na pół etatu, wymiar urlopu na okres od października do grudnia 2024 r. obliczamy proporcjonalnie:
- 1/2 x 20 dni = 10 dni,
- 10 dni x 3/12 = 2,5 dnia (po zaokrągleniu: 3 dni, czyli 24 godziny).
Łączny wymiar urlopu, do którego pracownik ma prawo w 2024 r., to:
- 15 dni (120 godzin) + 3 dni (24 godziny) = 18 dni (144 godziny).
Rozliczenie wykorzystanego urlopu
W opisanej sytuacji pracownik wykorzystał 20 dni urlopu (160 godzin) przed zmianą etatu. Po przejściu na pół etatu przysługuje mu łącznie 18 dni urlopu (144 godziny) za cały 2024 r. Z tego wynika, że pracownik wykorzystał o 2 dni urlopu więcej niż przysługiwałoby mu po uwzględnieniu zmiany etatu.
Stanowisko orzecznictwa
Warto zauważyć, że przepisy prawa pracy nie przewidują mechanizmu, który pozwalałby pracodawcy na obciążenie pracownika za „nadwyżkę” wykorzystanego urlopu. Pracodawca nie może domagać się zwrotu wynagrodzenia za dni urlopu, które pracownik wykorzystał przed zmianą wymiaru etatu, nawet jeśli po przeliczeniu okazuje się, że pracownikowi przysługuje mniejszy wymiar urlopu. Zgodnie z orzecznictwem sądów pracy, w takim przypadku pracownik ma prawo do wynagrodzenia za czas urlopu, który wykorzystał zgodnie z przepisami obowiązującymi w momencie jego udzielenia.
Podsumowanie
Pracodawca, wyrażając zgodę na zmianę wymiaru etatu pracownika w trakcie roku, powinien być świadomy, że wykorzystany wcześniej urlop zgodnie z obowiązującym wówczas wymiarem etatu, nie może być później rozliczony „na minus”. Pracownikowi nie można nakazać zwrotu wynagrodzenia ani skrócenia przyszłego wymiaru urlopu. Zasada proporcjonalności ma zastosowanie wyłącznie do okresu zatrudnienia na nowym wymiarze czasu pracy.
W praktyce, najlepszym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest dokładne planowanie urlopu w porozumieniu z pracownikiem, aby uniknąć potencjalnych problemów związanych z jego nadmiernym wykorzystaniem.
Przypominamy, że nasza kancelaria oferuje profesjonalną obsługę i doradztwo prawne świadczone na rzecz przedsiębiorców. Oferujemy pomoc prawną w pełnym zakresie już dla osób planujących rozpoczęcie swojej działalności.
Świadczone przez nas kompleksowe usługi doradcze są odpowiedzią na indywidualne potrzeby klientów. Doradzamy w zakresie wyboru formy prawnej dla planowanej działalności, dopełnimy wszelkich formalności polegających na jej zarejestrowaniu w odpowiednich instytucjach, a następnie będziemy dokonywać bieżącej obsługi prawnej w trakcie jej działania.
Nasza oferta to pomoce prawna w zakresie wszelkich problemów prawnych, z jakimi mogą się Państwo spotkać jako przedsiębiorcy w swojej działalności. Świadczone przez nas kompleksowe usługi oraz porady prawne w zakresie prawa handlowego, prawa cywilnego, prawa pracy, prawa gospodarczego pomogą Państwu w prowadzeniu działalności, oszczędzając czas i pieniądze naszych klientów.
Forma współpracy:
- Indywidualne zlecenia jednorazowe
- Doraźna obsługa prawna
- Stała obsługa prawna na podstawie umowy zlecenia
- porady prawne
- sporządzanie pism procesowych
- pozwy
- odpowiedzi na pozwy
- sprzeciwy od nakazów zapłaty i wyroków nakazowych
- apelacje
- wnioski
- doradztwo, zakładanie i funkcjonowanie działalności gospodarczej
- rejestrowanie spółek w KRS
- pozwy
- doradztwo w zakresie obrotu nieruchomościami (pełen zakres usług: nabywanie, najem, włącznie ze sporządzaniem umów: przedwstępnej i właściwej oraz umówienie notariusza)
- zastępstwo procesowe w sprawach gospodarczych i cywilnych (dotyczy przedsiębiorców objętych stałą obsługą prawną)
- umowy deweloperskie – przygotowanie umów związanych z działalnością deweloperską dla deweloperów
- redakcja i opiniowanie kontraktów, wniosków i pism procesowych
- przygotowanie umów oraz ich wzorów
- negocjowanie umów i kontraktów z kontrahentami, pomoc prawna dla Klienta w trakcie negocjacji
- porady związane z prawem pracy: tworzenie umów o pracę, wypowiedzeń, regulaminów
- przygotowanie porad prawnych, uwzględniających doktrynę oraz najnowsze orzecznictwo
Potrzebujesz pomocy prawnej a może stałej obsługi dla twojej firmy? Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
579-636-527
Podstawa prawna
- art. 154 ustawy z 26 czerwca 1974 r. ‒ Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 878)
More here:
Rozliczenie urlopu pracownika przy zmniejszeniu wymiaru etatu