Usługi płatności odroczonych, znane pod hasłem „Kup teraz, zapłać później”, zdobywają coraz większą popularność w Polsce. Zgodnie z najnowszymi badaniami, niemal połowa Polaków (48%) przynajmniej raz skorzystała z tego rozwiązania. Choć z pozoru może wydawać się ono wygodnym sposobem na zakupy, eksperci ostrzegają, że może prowadzić do poważnych problemów finansowych.

Jak działa płatność odroczona?

Płatność odroczona to forma krótkoterminowego kredytu, która pozwala konsumentowi na dokonanie zakupu, a następnie opłacenie go w późniejszym terminie – zwykle po 14, 30, a nawet 60 dniach. Tego typu usługi oferują zarówno banki, jak i fintechy, takie jak Klarna, PayPo czy Twisto. Korzystanie z tej opcji nie wymaga podpisywania umów kredytowych ani przedstawiania wielu dokumentów, co czyni ją niezwykle łatwą i dostępną formą finansowania.

Problemem jest jednak to, że wielu konsumentów nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji, jakie mogą wyniknąć z braku terminowej spłaty. Tomasz Chróstny, prezes UOKiK, ostrzega, że płatności odroczone są faktycznie kredytem konsumenckim, co oznacza, że każda zaległość jest odnotowywana w Biurze Informacji Kredytowej (BIK). To z kolei może wpłynąć na przyszłą zdolność kredytową.

Polacy w sidłach promocji i zadłużenia

Zjawisko masowego korzystania z płatności odroczonych szczególnie nasila się podczas dużych wydarzeń zakupowych, takich jak Black Friday. W czasie intensywnych kampanii promocyjnych konsumenci często ulegają presji zakupowej, nabywając rzeczy, które nie są im niezbędne. Według raportu Związku Banków Polskich, aż 62% Polaków przyznaje, że impulsywnie kupuje produkty na promocjach, co później skutkuje trudnościami w spłacie zadłużenia.

Prezes UOKiK zwrócił uwagę na inny ważny aspekt – brak świadomości kosztów związanych z opóźnieniem spłaty. Opłaty za nieterminowe uregulowanie płatności mogą wynosić od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych miesięcznie, a do tego dochodzą odsetki za zwłokę.

Alternatywa dla kredytów ratalnych

Płatności odroczone stopniowo wypierają tradycyjne kredyty ratalne. Z badań wynika, że jedynie 44% Polaków decyduje się na kredyty na zakup drobnych produktów, takich jak elektronika, meble czy odzież. Wynika to głównie z prostoty płatności odroczonych, które nie wymagają formalności i są dostępne w czasie rzeczywistym podczas zakupów online.

Jednak kredyty ratalne mają jedną zasadniczą zaletę – często są bardziej przejrzyste pod względem warunków. W przypadku płatności odroczonych konsumenci nie zawsze zdają sobie sprawę z tego, że niespłacona kwota może być obciążona dodatkowymi kosztami.

Edukacja konsumentów kluczem do unikania problemów

W odpowiedzi na rosnące zadłużenie wynikające z nieprzemyślanych decyzji zakupowych, UOKiK uruchomił kampanię edukacyjną „Sprawdź, czy Cię stać”. Jej celem jest zwiększenie świadomości finansowej Polaków oraz wskazanie zagrożeń związanych z nadmiernym korzystaniem z płatności odroczonych.

Eksperci doradzają, aby przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z takiej usługi:

• Dokładnie przeanalizować swoje finanse i upewnić się, że spłata zadłużenia w terminie będzie możliwa.
• Porównać koszty płatności odroczonych z tradycyjnymi kredytami ratalnymi.
• Unikać zakupów impulsywnych i przygotować listę niezbędnych produktów przed rozpoczęciem zakupów.

Czy płatności odroczone to przyszłość czy zagrożenie?

Choć płatności odroczone niewątpliwie zyskują na popularności, ich nadużywanie może prowadzić do spirali zadłużenia. Dlatego kluczowe jest, aby konsumenci podchodzili do nich z rozwagą. Przy odpowiedzialnym korzystaniu mogą być wygodnym narzędziem finansowym, jednak brak wiedzy i planowania może zamienić je w finansową pułapkę, która wpłynie na zdolność kredytową i stabilność budżetu domowego.