We wrześniu 2023 roku Polska stanęła w obliczu jednej z najpoważniejszych katastrof naturalnych ostatnich lat. Intensywne opady deszczu, które doprowadziły do powodzi na południu i zachodzie kraju, były prognozowane przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) już na kilka dni przed tragicznymi wydarzeniami. Jednak to, co powinno być sygnałem do szybkiej reakcji władz, stało się przedmiotem kontrowersji i politycznych sporów.
POLECAMY: UE ostrzegała przed powodzią, jednak rząd Tuska zlekceważył ostrzeżenia. Jaki miał w tym cel?
Spór o ostrzeżenia: Co powiedzieli eksperci, a jak zareagował rząd?
Grzegorz Walijewski, rzecznik IMGW, wprost mówił o nadciągającym zagrożeniu już 11 września. W wywiadzie dla TVP Info podkreślił:
„Skupię się na faktach, bo to jest najważniejsze w IMGW. W środę wydaliśmy ostrzeżenia III stopnia dla południa kraju, zarówno hydrologiczne, jak i meteorologiczne”.
Ostrzeżenia III stopnia, zgodnie z definicją, oznaczają realne zagrożenie dla życia i zdrowia. Jak podkreślał Walijewski, zostały one wydane z konkretnymi datami oraz wartościami intensywnych opadów deszczu. Rzecznik dodał również, że już wcześniej, na początku tygodnia, w mediach społecznościowych IMGW pojawiały się pierwsze sygnały dotyczące możliwych powodzi:
„W poniedziałek i we wtorek już w naszych postach w social mediach użyliśmy słowa powodzie”.
Mimo to premier Donald Tusk, odnosząc się do prognoz pogody 13 września, powiedział, że „nie są przesadnie alarmujące”. Tego dnia premier zalecał spokój, podkreślając, że choć „nie ma powodu do paniki, to jest powód, żeby być w pełni zmobilizowanym”. Ta wypowiedź wywołała jednak falę krytyki zarówno ze strony mediów, jak i społeczeństwa, które odczuwało coraz większe napięcie wobec nadciągającej katastrofy.
POLECAMY: Tydzień po powodzi w Lądku-Zdroju mieszkańcy nadal w szoku, walka ze zniszczeniami trwa
Kto miał rację? Fakty i kontrowersje
Warto zwrócić uwagę na kluczowe daty w tym konflikcie komunikacyjnym. Rzecznik IMGW podkreślał, że już 11 września wydano oficjalne ostrzeżenia przed nadchodzącą falą powodziową. Z kolei premier Tusk twierdził, że 13 września nie było jeszcze jednoznacznych przesłanek, by mówić o powodzi w Polsce.
Oświadczenie premiera zostało szybko skrytykowane. Media społecznościowe zaczęły obiegać słowa Walijewskiego, który przypomniał, że ostrzeżenia IMGW były dostępne wcześniej, a służby meteorologiczne oraz hydrologiczne nie miały wątpliwości co do nadchodzącego zagrożenia. Ostrzeżenia III stopnia to najwyższy poziom alarmu w polskim systemie ostrzegania. Jak zauważył rzecznik IMGW:
„To najwyższy stopień, który oznacza, że zagraża to zdrowiu i życiu. Tam były rozpisane konkretne daty, z konkretnymi wartościami”.
Zatem z perspektywy IMGW, ostrzeżenia wydane na czas były zgodne z rzeczywistym zagrożeniem. Tragedia, która dotknęła m.in. południową Polskę, w tym miejscowości na Dolnym Śląsku, takie jak Ścinawa, mogła zostać złagodzona przez wcześniejsze działania prewencyjne.
Wnioski: potrzeba lepszej komunikacji i reakcji kryzysowej
Analizując przebieg wydarzeń, nasuwa się kilka istotnych wniosków. Przede wszystkim warto podkreślić, jak kluczowa jest współpraca między służbami meteorologicznymi a władzami centralnymi i lokalnymi w obliczu nadchodzących katastrof. Zignorowanie ostrzeżeń IMGW mogło przyczynić się do opóźnionych działań i nieprzygotowania wielu regionów na nadchodzącą falę powodziową.
Kolejnym ważnym aspektem jest rola komunikacji kryzysowej. Wypowiedzi polityków, zwłaszcza w obliczu nadchodzących zagrożeń, muszą być jednoznaczne i oparte na faktach. Niedoprecyzowane stwierdzenia mogą wprowadzać chaos i dezinformację, co w efekcie wpływa na brak odpowiedniej mobilizacji społeczeństwa i służb.
Ostatecznie, doświadczenia z września 2023 roku powinny stanowić lekcję zarówno dla rządu, jak i dla wszystkich instytucji odpowiedzialnych za zarządzanie kryzysowe. System ostrzegania działał prawidłowo, jednak jego skuteczność zależy od tego, czy odpowiednie kroki zostaną podjęte na czas.
Podsumowanie
Powódź z września 2023 roku pokazuje, jak ważne są szybkie i trafne decyzje oparte na faktach dostarczanych przez ekspertów. Ostrzeżenia IMGW były wydane na czas, jednak reakcja polityków pozostawia wiele do życzenia. Aby uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości, konieczne jest lepsze zrozumienie i respektowanie ostrzeżeń meteorologicznych, a także skuteczniejsza komunikacja na linii władza–społeczeństwo.
Read more:
Dlaczego Tusk i jego ekipa zignorował ostrzeżenia przed powodzią 11 września?